Heerenveen

Gedeputeerde Staten en diverse Fryske Statenfracties zijn van zins om de aandelen Nuon (het Fryske tafelzilver) te verkopen bij de eerste beste gelegenheid. De Statenfractie SP is het daar niet mee eens en ziet het verkopen als te kortzichtig zonder oog te hebben voor de in haar ogen te grote risico’s, vooral als verkocht wordt aan het buitenland. De fractie heeft hier schriftelijke vragen over gesteld.

De SP in Fryslân maar ook landelijk ageert al jarenlang tegen verkoop van de voormalige nutsbedrijven waaronder Essent en Nuon. De fractie is in principe van mening dat dit soort bedrijven in handen van de overheid moeten blijven om voor de hand liggende redenen zoals stabiliteit van levering, redelijke tarieven, nationale economische belangen enz.. Afgezien van deze principiële houding wijst de fractie er met klem op dat nu ook de actualiteit een grote rol is gaan spelen bij deze kwestie. Fractievoorzitter Ad van de Kolk: “De risico’s die genomen dreigen te worden zullen uiteindelijk in het nadeel gaan werken van de burger. En we praten dan niet alleen over de hoogte van de tarieven die dan waarschijnlijk door buitenlands op winst beluste bedrijven zullen worden bepaald. Nee, we hebben het dan ook over stabiele levering van energie. Kijk naar Rusland op dit moment en het feit hoe gemakkelijk de energietoevoer kan stagneren door ordinaire onenigheid, nog niet zolang geleden dreigde dit hier ook. Maar ook over de nieuwbouw en het onderhoud van kerncentrales en andere centrales geven we de zeggenschap domweg uit handen bij verkoop aan particuliere bedrijven. Er is dan geen democratische controle meer mogelijk. Dit blijkt actueel uit de onmacht van de Tweede Kamer om de verkoop van Essent te kunnen stoppen. Uiteindelijk zal de burger, dat bent u en ik, de tol betalen. Groene stroom? Wie kan daar nog met goed fatsoen garanties over geven na verkoop? Hoe willen Gedeputeerde Staten en voorstanders van verkoop dit doen? Ik heb daar nog geen afdoende antwoord op gekregen. Afgezien van het blind staren op de centen en willen wij, als SP, weten hoe Gedeputeerde Staten kan blijven garanderen dat de verworvenheden en beslisbevoegdheid die we hebben door onze aandelen in overheidshanden te houden in stand blijft. We vragen ons ons ernstig af of er dan helemaal niets wordt geleerd van de huidige financiële crisis en het korte termijn denken, de kortzichtigheid en speculatie gewoon doorgaan, ook in Fryslân. Daartoe hebben we schriftelijke vragen gesteld.”

Hieronder de schriftelijke vragen die de door de SP statenfractie aan het college van Gedeputeerde Staten zijn gesteld:
1. Bent u op de hoogte van het feit dat meerdere fracties in de Tweede Kamer (waaronder de SP, GL & regeringspartner PvdA) een klemmend beroep doen op de provincies en gemeenten om aandelen in het voormalige nutsbedrijf Essent niet te verkopen aan het buitenland?
2. Bent u het met deze oproep eens en/of gaat u gehoor geven aan hun verzoek?
3. Bent u het eens met de stelling dat de overeenkomsten en achtergronden met de voorgenomen verkoop van de Fryske aandelen in het voormalige nutsbedrijf Nuon onmiskenbaar zijn, aangezien het hier in beide gevallen gaat om voormalige nutsbedrijven in de energiesector en verkoop onderwerp van debat is in de Fryske Steaten? Zo nee waarom niet?
4. De SP is van mening dat de (economische) functie en toekomst van de voormalige nutsvoorzieningen gas, water en elektriciteit, voor zo ver het de importantie betreft voor Nederland en dus Fryslân, te vergelijken is met de rol van bijv. onze banken en dusdanig benaderd dienen te worden, vooral in het licht van de huidige financiële crisis en de oplossing die daar landelijk voor is aangedragen wat betekent dat deze in overheidshanden moeten blijven, deelt u deze mening? Zo nee waarom niet?
5. Bent u het eens met het feit dat u alle zeggenschap over Nuon uit handen geeft op het moment dat de aandelen worden verkocht? Zo nee, waarom niet?
6. Welke aantoonbare middelen heeft u na verkoop over om dezelfde invloed uit te oefenen binnen Nuon zoals nu het geval is?
7. Zo u het eens bent met vraag 5, hoe bent u dan van plan om dezelfde zeggenschap te behouden voor wat betreft stabiele energievoorziening nu en in de toekomst en dus stabiliteit van levering te garanderen voor de burger als u de aandelen Nuon heeft verkocht (dit in het licht van bijv. de actuele stagnerende gaslevering door Gazprom in Rusland/Oekraïne)?
8. Bent u, met de SP, van mening dat de risico’s voor wat betreft een stabiele energievoorziening en een faire tariefsopbouw niet meer aan en/of bij te sturen zijn door de (Fryske) overheid bij een eventuele verkoop aan een particulier (buitenlands) bedrijf omdat de zeggenschap hierover dan is verdwenen? Zo nee. Waarom niet?
9. Bent u van mening dat zeggenschap van de Fryske Staten over de bouw van bijv. een kerncentrale en/of meerdere energiecentrales op Fryske grond drastisch wordt beperkt wanneer bijv. RWE of een andere energiereus de aandelen in handen krijgt en deze beslist iets dergelijks te bouwen? Zo nee, waarom niet?
10. Zo ja, hoe rijmt u dit dan met uw voorgenomen duurzame beleid op energiegebied?
11. Bent u van plan om, gezien de actuele ontwikkelingen en de risico’s zoals voorgesteld in de bovenstaande vragen, de voorgenomen verkoop van de Fryske Nuon aandelen te herzien? Zo nee, waarom niet?
12. Als u toch van zins bent de aandelen Nuon te verkopen, hoe staat u dan tegenover de stelling dat de beste oplossing is om de aandelen aan de Nederlandse Staat te verkopen? M.a.w. bent u bereid om, bij een eventuele verkoop, de Nederlandse Staat een preferente positie aan te bieden?
13. Zo nee waarom niet?
14. Gezien de prangende actualiteit van de bovenstaande verzoeken wij u deze met spoed te beantwoorden, bent u bereid hieraan gehoor te geven?