Heerenveen

Scholen tot grotere eenheden samenvoegen. Wie heeft er nog geen kennis gemaakt met dit verschijnsel in de onderwijssector? Schaalvergroting als opstap naar een aardser paradijs. Of naar een paradijselijker aarde. Wat werd er gejubeld over de voordelen. Kostenbesparing; effectiever bestuur; leerlingen die meer ruimte voor individuele zelfontplooiing krijgen en last but not least blijere docenten. Dat zouden de vruchten worden. En inderdaad kunnen we met het paradijs in het achterhoofd denken aan een vrucht die het samenvoegen van scholen ons inmiddels heeft opgeleverd...

De appel, ons aangeboden door de firma slang en co.
Nu heeft de overheid een nieuw jasje om die appel bedacht. Het heet met een blij woord: Gemeentelijke Herindeling. Ook hier dezelfde soort vruchten als die het onderwijs van de – inmiddels kostbare – omvormoperatie zou gaan plukken. Ik lepel ze op:
Kostenbesparing. Inderdaad, als er bestuurlijke lagen verdwijnen omdat gemeentes in elkaar opgaan, levert schaalvergroting op het eerste gezicht kostenbesparingen op. Maar... wat gebeurt er dan met al die hierdoor afgevloeide ambtenaren, wethouders en burgemeesters? Die verdwijnen niet naar het Walhalla maar via afvloeiregelingen naar de VUT of de sociale dienst. Trouwens: afvloeiregelingen kosten vanwege allerlei afkoopregelingen op zich al een hoop extra geld. En dan zijn we er nog niet want wat gebeurt er met de administratieve rompslomp die nu nog in Den Haag ligt? Dat is niet moeilijk te raden: in het kader van de steeds sterker nagestreefde decentralisatie komt die hele stapel naar de gemeentes. En meer werk kost dan heel simpel wel meer geld.
Als laatste richten we de blik in dit verhaal dan nog even op de wel in ambt gebleven ambtenaren, wethouders en burgemeesters na de herindeling; wat gaat er met al die dames en heren gebeuren? Die gaan allereerst een hele bups meer geld verdienen want de loonkosten van al deze ambtsdragers is gekoppeld aan inwonergetallen. En de inwonertallen van de gemeentes gaan dus na de herindeling fiks omhoog.
Effectief bestuur. Tja ze gaan dus een hoop meer verdienen, al die ambtsdragers in dienst van het volk... maar ook op kosten van het volk. Maar gaan ze dan ook harder of langer werken om die extra administratieberg uit DenHaag te verwerken? Zo niet, wie zal de berg dan gaan afgraven? Nieuw aan te nemen personeel misschien?
Mensen krijgen meer ruimte voor individuele zelfontplooiing. Met het vorige in het achterhoofd snapt iedereen dat u en ik langer in de rij zullen gaan wachten aan de loketten. Daar staan we dan: wachten stimuleert het geduld en geduld is een schone zaak maar dat is toch wat anders dan ruimte voor zelfontplooiing.
Blijere bestuurders. Natuurlijk is de na de herindeling overgebleven laag bestuurders blij. Ze zijn immers niet onslagen, op wachtgeld gezet, weggesaneerd, in de VUT gedouwd of hoe je het ook wilt noemen. En natuurlijk zijn ze blij met hun nieuwe loonschaal en zo het extra appeltje voor de dorst; maar ze zullen snel in de gaten krijgen dat die appel uit dezelfde doos komt als de appels die het onderwijs aangeboden kreeg.
Uiteraard zijn er na dit betoog nog steeds mensen die geloven in de voordelen van de op stapel staande gemeentelijke herindeling. Maar dat zijn wellicht de mensen die ook nog steeds in het kwartje van Kok geloven.